Op open dagen presenteren leerlingen wat ze leren bij een vak. Of ze geven aan bezoekers aan wat er op een verdieping of in een gebouw te leren is. Leerlingen van ons zijn ineens in gesprek met toekomstige leerlingen en hun ouders die soms hele moeilijke vragen hebben. Leerlingen en docenten zijn op zo’n zaterdag nadrukkelijk een community waarbij we met elkaar vertellen over ons onderwijs, wat er goed gaat en wat er moeilijk is.

De wet zegt dus echt (en vanuit een historisch perspectief ook terecht) dat leerlingen geen onderwijs mogen volgen op zaterdag. Dat betekent dat we deze onderwijstijd dus ook niet kunnen aangeven bij DUO, het centrale orgaan waar de inspectie onder andere haar data vandaan haalt. Leerlingen moeten niet meehelpen op een open dag van X11, maar mogen zich ervoor opgeven. We respecteren dus weldegelijk de vroeger verworven rechten van kinderen om ook gewoon kind te zijn. Omdat we het niet kunnen aanmerken als onderwijstijd bij DUO geven we leerlingen een ruildag ter compensatie.

Een ruildag kan ingezet worden door leerlingen als vrije dag (wat geen vrije dag is, want ze hebben daarvoor al een vrije zaterdag ingezet). Daar hoort dan wel bij dat ze de vrije dag niet kunnen inzetten voor op momenten dat er specifieke schoolmomenten zijn (zoals een moeilijk te verzetten toets, excursie of activiteit waarbij het van belang is dat je als klas gezamenlijk optrekt, zoals mentoruitje).

Ruildagen worden door leerlingen ook vaker gebruikt om buitenschoolse activiteiten waarvoor geen verlof kan worden verleend, zoals bijvoorbeeld modellenwerk of een bruiloft van niet-familie toch te kunnen ondernemen. Tegenwoordig gebeurt dat nog wel eens met terugwerkende kracht (eerst de activiteit waarvoor geen verlof verleend kan worden en daarna meedraaien met een open dag), wenselijker zou zijn dat leerlingen dat al vooraf organiseren. Voorheen konden ruildagen niet meegenomen worden naar volgende leerjaren, daar willen we echter wel vanaf. Zodoende geven we leerlingen steeds meer ruimte om regie te nemen op hun eigen leren.

Overigens geldt bovenstaande niet alleen voor open dagen. Leerlingen helpen ook wel eens mee met een evenement buiten schooltijden, zoals de open lesmiddagen of de VMBO-bustour. We kennen ook het voorbeeld van dat leerlingen in het weekend op Oerol zaten en niet direct op maandagochtend weer in de les hoefden te zitten of het voorbeeld van Matias die ’s nachts een radioshow presenteerde. Die nachtelijke uren accepteert DUO niet als onderwijstijd, terwijl daar zeker veel geleerd is.

Meer informatie over dat onderwijs op X11 steeds meer en vaker overal plaatsvindt, vind je hier. Meer informatie over verlof volgens regelgeving, vind je hier. Mocht je vragen of opmerkingen hebben naar aanleiding van dit artikel, mail dan naar jeppedenuijl@x11.nu